Emmi Pikler
De Weense kinderarts Emmi Pikler (1902 -1984) ontwikkelde een pedagogiek waarin de autonomie van het kind voorop staat. Daarin is bewegingsvrijheid belangrijk, zodat het kind in zijn eigen tempo de wereld én zichzelf kan leren kennen. Die autonomie kan het kind alleen hebben als het zich geborgen voelt: veilig in een liefdevolle omgeving. Dan kunnen kinderen zich vrij ontwikkelen.
Zekerheid geven
Emmi Pikler stelde het duidelijk: ‘Alleen als het kind de innerlijke zekerheid heeft dat het zich geliefd voelt, pas dan heeft het interesse en energie om zichzelf en zijn omgeving te onderzoeken’. Het is dus zaak om kinderen die zekerheid te geven. Dat kan volgens Pikler door een zorgvuldige en met aandacht gegeven fysieke verzorging, omdat het kind zo ‘aan den lijve’ de geborgenheid ervaart.
Aanraking en praten spelen hier een belangrijke rol. De aanraking, omdat tactvolle en zachte bewegingen -naast geruststelling- aandacht en belangstelling oproepen. En praten, omdat je door het benoemen van de handelingen die je gaat doen, je het kind de gelegenheid geeft mee te gaan in de komende beweging. Ook als het kind (baby) de letterlijke inhoud van de woorden nog niet kan begrijpen; het stemgeluid geeft dan de intentie weer, dat het kind veiligheid geeft. En bovendien werk je met praten natuurlijk ook aan de taalontwikkeling.
“Een kind dat iets bereikt door zelfstandig te experimenteren verwerft een heel andere kennis, dan een kind dat een kant en klare oplossing krijgt aangeboden.”
Emmi Pikler
Eigen spel
Als die basis aanwezig is, kan de volgende stap gezet worden door speelgoed en speelmogelijkheden aan te bieden. Ook hierin staat de keuze van het kind zelf voorop. De speelruimte is aangepast aan de veiligheidsbehoefte van het kind en het met zorg uitgekozen materiaal dat aangeboden wordt, varieert in vorm, kleur, grootte en symbolische waarde. De volwassenen zijn bij het kleine kind steeds aanwezig, maar laten het kind zonder aanmoediging of richting geven, zijn eigen spel spelen. De aanwezigheid van de volwassenen wordt gevoeld en door af en toe geluiden, oogcontact of woordjes uit te wisselen blijft de basisveiligheid voor het kind aanwezig.
Geen Prikkels
De pedagogiek van Emmi Piklerneemt zodoende een eigen positie in de kinderopvang in, dat over het algemeen sterk op het aanbieden van prikkels is gericht. Vrije Kinderopvang Wonderboom kiest voor rust en aandacht, vanuit de overtuiging dat het kleine kind zich zo het meest veilig voelt en zich zodoende in zijn eigen tempo kan ontwikkelen.